Sprawozdanie z działalności Muzeum Północno- Mazowieckiego za 2006 r.

Muzeum Północno – Mazowieckie w Łomży już od 1946 roku realizuje zadnia z zakresu ochrony dziedzictwa kulturowego związane z: pozyskiwaniem , gromadzeniem, opracowywaniem , przechowywaniem i udostępnianiem zbiorów muzealnych. W strukturze Muzeum w Łomży znajdują się następujące działy merytoryczne: archeologia, numizmaty, historia, etnografia, bursztyn, sztuki i rzemiosła, edukacji i promocji, Galeria Sztuki Współczesnej oraz Oddział Skansen Kurpiowski w Nowogrodzie.

Pracownicy merytoryczni, grupa bardzo doświadczona, oprócz gromadzenia i opracowywania zbiorów, przygotowują wystawy czasowe, piszą artykuły, opracowania dotyczące dziedzin związanych z ich muzealną działalnością oraz do lokalnych wydawnictw naukowych i popularnych.. Biorą także udział w sesjach i konferencjach naukowych oraz w wielu komisjach konkursowych. W miarę posiadanych środków placówka prowadzi działalność wydawniczą związaną z historią miasta, regionu i gromadzonymi zbiorami. Muzeum posiada własną bibliotekę, z księgozbioru której korzystają, oprócz pracowników, uczniowie, studenci i nauczyciele.
Oprócz działalności podstawowej prowadzi również szeroką działalność oświatową. Dział edukacji i promocji proponuje kilkanaście różnorodnych tematów lekcji muzealnych oraz przygotowuje lekcje na tematy zaproponowane czy też zamówione przez nauczycieli. Na lekcjach muzealnych, które prowadzimy od wielu lat, w oparciu o eksponaty archeologiczne, etnograficzne, numizmatyczne, historyczne oraz posiadane dzieła sztuki ukazujemy dzieciom i młodzieży zmiany kulturowe i cywilizacyjne naszego regionu. Forma prowadzenia lekcji jest urozmaicona: wykład połączony z projekcją filmu, prezentacją muzealiów i bezpośrednim do nich dostępem , zajęcia praktyczne np. pieczenie podpłomyków, wyrób ozdób choinkowych, malowanie pisanek czy też własnoręczne wykonanie palmy wielkanocnej czy ozdoby na choinkę.
Na lekcjach o tematyce plastycznej, zaproszeni artyści wprowadzają dzieci i młodzież
w tajniki technik malarskich i graficznych, połączone z próbami ich wykonania. Inną formą działalności edukacyjnej są imprezy o charakterze poznawczo – zabawowym.
W własnej pracowni konserwatorskiej dokonujemy podstawowych zabiegów i czynności konserwatorskich obiektów pochodzących z naszych zbiorów, dzięki czemu możemy udostępniać coraz więcej własnych muzealiów. W roku bieżącym zakupiliśmy do pracowni myjkę ultradźwiękową służąca do konserwacji małych przedmiotów wykonanych z metali
Podstawowym zadaniem pracowni fotograficznej jest wykonywanie dokumentacji muzealnej, rejestrowanie działalności Muzeum, gromadzenie negatywów, przezroczy, taśm wideo i udostępnianie ich zainteresowanym – szkołom, studentom i badaczom kultury regionu. Pracownia została w 2006 roku doposażona w aparat cyfrowy i nagrywarkę DVD wraz z monitorem, pozwoli to na cyfrowa rejestrację wykonanych zdjęć. W roku bieżącym w pracowni wykonano 1200 zdjęć analogowych i cyfrowych.
Po przeprowadzeniu całej procedury dokumentacyjnej w zakresie przejęcia obiektu, rozpoczęliśmy prace inwentaryzacyjne i prace remontowe mające na celu wstępne przystosowanie pomieszczeń do potrzeb muzealnych. W pierwszej kolejności wykonaliśmy prace związane z zabezpieczeniem obiektu – dostosowanie systemu alarmowego, naprawa ogrodzenia zewnętrznego, wymiana pokrycia dachowego na pomieszczeniami byłej szatni i budynku gospodarczym, wykonanie nowych i remont starych obróbek blacharskich i rynien.
Przystosowywanie pomieszczeń rozpoczęliśmy od drugiego piętra gdzie zostały przygotowane sale na pracownie i magazyn działu sztuki i rzemiosła, pracownię działu archeologii i numizmatów, pracownię i magazyn działu historii, magazyn działu archeologii , pracownia i magazyny działu etnografii oraz pracownię fotograficzną.
W następnej kolejności przygotowano pomieszczenia na pierwszym piętrze. Pomieszczenia administracyjne – księgowość, sekretariat, gabinet dyrektora, pracownię działu bursztynu i pomieszczenie działu technicznego (serwerownia).
Wykonano inwentaryzację budowlaną budynku i koncepcję adaptacji istniejącego obiektu. Do końca marca 2006 roku wyprowadziliśmy się z budynku przy ul. Krzywe Koło i z dniem 1.04.2006 roku muzeum rozpoczęło prace w budynku przy ul. Dwornej 22.
W następnej kolejności prowadzone były prace na parterze budynku. W ramach pozwolenia na budowę wykonano prace remontowe polegające na poszerzeniu i przebiciu przejść pomiędzy pomieszczeniami na parterze i pierwszym piętrzę. Wykonano zabudowę szatni, wyposażono pomieszczenia działu edukacji i promocji razem z salą edukacyjną (zakup sprzętu i wyposażenia :krzesła, stoły) oraz pomieszczenie socjalne.
Przedsiębiorstwo Ochrony „Purzeczko” wykonało w budynku muzeum: instalacje sygnalizacji zagrożeń, sygnalizacji alarmu pożarowego i system telewizji przemysłowej. Systemy wraz z monitoringiem są darowizną Przedsiębiorstwa „Purzeczko” na rzecz naszego Muzeum. Łomżyńska Fabryka Mebli przekazała na wyposażenie biblioteki muzeum jako darowiznę 3 fotele , 6 krzeseł ,ławę, wieszak , a Przedsiębiorstwo „Satyr” – dywan.. Łomżyńska Fabryka Mebli po minimalnych kosztach udostępniła nam 15 foteli , 27 ław podwójnych oraz wykonała 8 stołów do wyposażenia sali edukacyjnej. Przedsiębiorstwo „Domax” sprzęt elektryczny do pomieszczenia socjalnego. Wykonana też została instalacja hydrantowa , instalacja zasilająca sieć komputerową i internetową, sieć internetowa , komputerowa oraz telefoniczna z centralą telefoniczną na 12 numerów. Zakupiony nowy sprzęt komputerowy do działu edukacji i promocji, Galerii Sztuki Współczesnej i Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie , serwer i UPS do zabezpieczenia urządzeń elektronicznych systemów ochrony oraz wymieniono sprzęt który nie spełniał wymogów internetowych , bankowych i sieciowych.
Ze względu na zarysowania podłogi w byłej stołówce wykonana została w lipcu ocena techniczna , która wykazała korozję belek stropowych w pomieszczeniach piwnicznych od strony ul . Giełczyńskiej. Zgodnie z zaleceniami wykonano podstemplowanie belek w piwnicach. Dalszy sposób postępowania będzie określony w dokumentacji dotyczącej remontu i adaptacji budynku na potrzeby Muzeum. W miesiącu wrześniu w wyniku trzykrotnego postępowania przetargowego wyłoniona została firma, która ma wykonać dokumentacje remontu i adaptacji istniejącego budynku, budynku gospodarczego i ogrodzenia muzeum oraz ma opracować koncepcje rozbudowy budynku wzdłuż ul. Giełczyńskiej . Dokumentacja ta ma być opracowana na do końca lutego 2007 r.
Prace dokumentacyjne i remontowe będą kontynuowane w 2007 roku i latach następnych w zależności od możliwości finansowych miasta.

Wystawy czasowe :
w lokalu Muzeum przy ul Krzywe Koło 1

1.Podziemne miasto – wystawa fotograficzna prezentująca prace archeologiczne w katedrze łomżyńskiej – styczeń - marzec

w Galerii Sztuki Współczesnej ul Długa 13

1.”Na szali historii i współczesności” – wystawa z okazji 30 lecia Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów, 25.01 – 9.03. 2006 r.
2. „Ślad człowieka” – grafika i rysunki Moniki Miller , 16.03 – 2.04. 2006 r.
3. Malarstwo Haliny Eysymont, 7.04. – 10.05. 2006 r.
4. „ Ile z nas w nas jest dzisiaj” – malarstwo Elżbiety Grzybek i „Wota „ malarstwo Aleksandra Grzybka . 17.05. – 11.06. 2006 r.
5. „Pomiędzy Duchem a Materią” collage, assamblage, malarstwo z materią, obiekty z tkaniną Lilli Kulki, 19.06.- 16.07.2006 r.
6. „Eksperymentowane pomiędzy” – ceramika i rysunek Sylwii Wierzbowskiej, 19.07. – 11.08.2006 r.
7. Rzeźby Jerzego Grygorczuka, 17.08. – 5.09.2006 r.
8. „Himalaje” – malarstwo Jana Dobkowskiego. 9.09. – 15.10. 2006 r.
9. Wystawa poplenerowa „Zmagania dobra ze złem” 21.10. – 22.11.2006 r.
10. „Wokół Bożego Narodzenia”, wystawa ceramiki i rysunku, 30.11.2006 r. – 4.01.2007
W galerii 106 grup wysłuchało pogadanek na temat prezentowanych wstaw, odbyło się 6 spotkań autorskich , 1 recital muzyczny, pokaz mody. W roku bieżącym, ze względu na remont budynku muzeum, coroczne „Spotkania Mikołajkowe” odbyły się w Galerii , wzięło w nich udział 580. dzieci.
Pięć prac plastycznych przekazali do zbiorów sami artyści, wydano zaproszenia na wystawy, dwa foldery, 3 katalogi i afisze.

W budynku Muzeum, przy ul. Giełczyńskiej, w przygotowanej do tego celu sali edukacyjnej( stoły , krzesła , zestaw multimedialny, ekran, wysłonięcie okien) realizowane były następujące tematy zajęć i warsztatów muzealnych jako forma działalności edukacyjnej i ochrony dziedzictwa kulturowego:
I . Z historii Łomży i regionu
1.Stara Łomża w świetle wykopalisk
2.Wykopaliska na terenie obecnej Łomży
3.X wieków Łomży
4.Wrzesień 1939 na Ziemi Łomżyńskiej
5.Bursztyn z dorzecza Narwi

II. Twórczość ludowa i zwyczaje Kurpiowszczyzny
1.Spotkania z twórcami ludowymi bursztyniarz, wycinankarka
2.Zwyczaje wielkanocne na Kurpiach
3.Pisanki – tradycyjne techniki zdobienia jaj
4.Kapliczki przydrożne – cuda małej architektury
5.Obrzędowość rodzinna na Kurpiach
6.Strój ludowy Kurpiowskiej Puszczy Zielonej

III. Edukacja plastyczna
1.Techniki malarskie i graficzne z wykorzystaniem zbiorów własnych
2.Tradycyjne ozdoby choinkowe (projektowanie i wykonywanie)

IV. Gra edukacyjna – Dawne dzieje
Gra ma tematykę historyczną, odkrywającą najdawniejsze, piastowskie dzieje Polski.
V. Powroty do przeszłości-czyli spotkania z archeologia eksperymentalną
1.Nie chleb, a podpłomyki - przygotowywanie pożywienia we wczesnym średniowieczu, rozcieranie zboża na oryginalnych kamiennych żarnach nieckowatych, przygotowanie ciasta, formowanie podpłomyków, pieczenie na ognisku
2.Paciorki, paciorki – rodzaje ozdób noszonych w pierwszych wiekach naszej ery, pokaz wybranych , oryginalnych zabytków, formowanie przez uczniów z modeliny paciorków wzorowanych na paciorkach szklanych, prezentacja rekonstrukcji stroju
3.Wszystko z drucików – metale do wyrobu ozdób, pokaz wybranych zabytków, formowanie z miedzianego drutu pierścionków , zawieszek, bransolet
4.Garnki, miski, kubki – różnorodne zastosowanie gliny, pokaz naczyń z różnych epok archeologicznych, lepienie i zdobienie garnków, misek, kubków.
5.Paski i krajki – surowce do wykonywania tkanin, tkanie pasków i krajek przy użyciu deseczki tkackiej, prezentacja rekonstrukcji stroju
6.Biskupin – najstarszy gród

Cykl edukacyjny „Powrotu do przeszłości„ zakończył drugi festynem archeologiczny „Powroty do przeszłości” w dniu 11.06.2005 r na placu muzealnym, z udziałem : Kompanii Świętego Krzysztofa, Ordo Militum Argenteae Crucis, Drużyny Czerwonego Jastrzębia i zespołu muzyki dawnej Abalienaus.
W zajęciach muzealnych i warsztatach wzięło udział 610 uczestników , w festynie archeologicznym 400 bezpośrednich uczestników. Dział edukacji i promocji przygotował folder informacyjny „Oferta edukacyjna Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży „ wydany w nakładzie 500 egzemplarzy

W pomieszczeniu przeznaczonym na pracownie konserwatorską wykonano remont instalacji elektrycznej i instalacji wodnej. Wykonany został stół do prowadzenia prac konserwatorskich, zakupiono narzędzia i środki konieczne do prac konserwatorskich..
Pracownia konserwatorska wykonała konserwację 30 obiektów. Wykonany został w pracowni kierc bursztynowy – nagrody muzeum.
W dziale sztuki i rzemiosła opracowana i wykonana część merytoryczna i ulotka informacyjna do zajęć muzealnych – gra edukacyjna „Dawne dzieje”. Przeprowadzono inwentaryzacje okresową muzealiów działu.
W dniu 11.06. dział archeologiczny zorganizował II Festyn Archeologiczny „Powroty do przeszłości” – wydano plakat, koperty, ulotki i stempel okolicznościowy. Pracownicy działu opracowali założenia, logo i plakat „Klubu Młodego Archeologa”. W dziale trwa inwentaryzacja zdawczo-odbiorcza. W dziale numizmatycznym opracowano przekaz 101 numizmatów.
Dział etnograficzny- założono 167 kart archiwum fotograficznego (materiały dotyczące krzyży przydrożnych i nagrobnych roboty kowalskiej), realizacja zadania „Tworzenie muzealnej kolekcji tkanin”- zgromadzono dokumentacje opisową, fotograficzna i zakupiono muzealia.
W maju wręczyliśmy po raz jedenasty nagrody „Bursztynowego Kierca” laureatami zostali: Dorota i Michał Salamonowie z Warszawy. Muzeum wydało 8 wzory pocztówek w nakładzie 8000 sztuk. W 23 lekcjach i warsztatach uczestniczyło 610 uczniów w „Spotkaniach Mikołajkowych „ 580 uczniów. Do biblioteki muzealnej przybyło 13 pozycji .Karolina Skłodowska kierownik galerii i Jerzy jastrzębski dyrektor muzeum zostali nagrodzeni w konkursie Najciekawsze Wydarzenie Muzealne roku 2005 w kategorii najciekawsze wydarzenia poza wystawiennicze.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Kultury został opracowany nowy Plany ochrony zabytków ruchomych i nieruchomych na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych dla Muzeum w Łomży i nowy Plan Ochrony Muzeum dla Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży.


Skansen Kurpiowski im. Adama Chętnika w Nowogrodzie – Oddział Muzeum Północno - Mazowieckiego w Łomży

Jeden z dwóch najstarszych muzeów budownictwa ludowego w Polsce, utworzony
w 1927 roku. Zgromadzone na terenie Skansenu unikalne obiekty architektury drewnianej wraz z wyposażeniem dokumentują szybko zanikającą kulturę tradycyjną tego regionu. Maja one wartość nie tylko naukową i historyczną ale również poznawczą. Co roku przyjeżdżają tu tysiące turystów, ciekawych nie tylko oryginalnej kultury kurpiowskiej, lecz także zauroczonych niepowtarzalnym pięknem tego miejsca. Zdaniem wielu z nich Skansen Kurpiowski w Nowogrodzie jest jednym z najpiękniejszych skansenów nie tylko w Polsce, ale i w Europie.

Działalność merytoryczna i edukacyjna

1.Organizacja imprez folklorystycznych:
„Skansenowskie Spotkania” – 4 czerwiec - impreza o zasięgu ponadregionalnym organizowana w rocznicę otwarcia w 1927 roku Muzeum Kurpiowskiego w Nowogrodzie. Celem imprezy jest ukazanie różnych aspektów tradycyjnej kultury kurpiowskiej na tle zabytkowego budownictwa kurpiowskiego. Odwołując się do miejscowej tradycji wystąpiła kapela kurpiowska i dziewczęcy zespół śpiewaczy działający przy MGOK w Nowogrodzie. Występy te nie ograniczają się tylko do biernego oglądania i słuchania ale także do aktywnego uczestnictwa i nauki tańców i pieśni kurpiowskich. Chcemy przybliżyć autentyczną , powoli zanikającą , wytwórczość , ludową poprzez pokazy wykonywane przez twórców ludowych. Inną popularna formą uczestnictwa publiczności są gry i zabawy zręcznościowe oraz próby wykonywania tradycyjnych prac gospodarskich.

„Niedziela na św. Rocha” – 28 sierpień – impreza ponadregionalna mająca na celu przybliżenie społeczności lokalnej , a także turystom, tradycyjnej kultury kurpiowskiej poprzez ukazanie jej w kontekście innego regionu etnograficznego , różniącego się strojem, gwarą, folklorem, sztuką czy instrumentami muzycznymi. W roku bieżącym obok kapel kurpiowskich z Nowogrodu o Łysych wystąpiła kapela „Borynioki” z Lipiec Reymontowskich. Odbyły się też pokazy autentycznej wytwórczości ludowej, z próbami wykonanie niektórych czynności przez uczestników imprezy. Proponowaliśmy także zapoznanie się z autentyczną kuchnią kurpiowską, serwując tradycyjne potrawy takie jak „pampuchy”, piwo jałowcowe, prawdziwy chleb wiejski, z miodem pszczelim oraz mlekiem prosto od krowy. Dajemy możliwość także udziału w odbywających się na terenie Skansenu tradycyjnych grach i zabawach zręcznościowych, które są adresowane nie tylko do dzieci ale i dorosłych.
2.Pokazy wytwórczości ludowej z zakresu wycinankarstwa, garncarstwa, plecionkarstwa, kowalstwa i rzeźby, lekcje muzealne i prelekcje na temat obrzędowości rodzinnej i dorocznej na Kurpiach – 6 lekcji i 5 prelekcji
3.Współpraca i współorganizacja „Salonu pod gontem. Wieczorów sztuki i nauki” – cały rok, spotkania odbywały się w salonie dworku z Brzózek – 8 spotkań
4. Udział w pracach jury szeregu konkursów z zakresu kultury i sztuki ludowej
5.Przeprowadzenie dwutygodniowych praktyk muzalnych dla studentów:
- Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego- 3 osoby
- Katedry Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego- 10 osób
6.Rozpoczęcie przygotowań do obchodów 80. Skansenu, planowanego na wrzesień 2007 r.
7.Wykonanie nowej aranżacji wystawy „Wnętrze chałupy kurpiowskiej z okresu międzywojennego” z chałupie z Kadzidła
8.Wykonanie nowych aranżacji wystaw stałych :”Wnętrze chałupy kurpiowskiej z końca XIX wieku:” w chałupie z Gawrych oraz „Wnętrze chałupy kurpiowskiej z 60. XX wieku” w chałupie z Baranowa.
9.Renowacja koronki szydełkowej w fartuchu nr.inw. MPM/N/PN 98
10. Zakończenie generalnej konserwacji Stroju łomżyńskiego z działu etnografii nr. inw. MOŁ/N/E 1486
11.Renowacja dwóch kaftanów męskich
12.Udział pracowników stolarni w pracach remontowych i adaptacyjnych w budynku Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży
13.Nasadzenie 30 drzewek owocowych na terenie Skansenu w ramach realizacji programu „Nowe sady starych odmian” we współpracy ze Społecznym Instytutem Ekologicznym w Warszawie
Prace remontowo – konserwatorskie:
1. Remont płotu zewnętrznego na placu bartnym
2. Remont płotu pletniaka koło karczmy
3. Remont mostku na przepuście koło chałupy „Cepelia”
4. Wykonanie konserwacji p.poż. podłogi w stolarni
5. Wykonanie ogrodzenia młynówki i mocnienie skarpy przy młynówce
6. Remont bramy wjazdowej do Skansenu na plac bartny
7. Remont i konserwacja wnętrza chałupy z Gawrych
8. Remont generalny wiatraka z Plewek
9. Konserwacja eksponatów znajdujących się na wystawie stałej w olejarni w Witowego Mostu
10. Wykonanie nowego płotu pletniaka kolo kapliczki św. Jana Nepomucena
11. Remont komina w chałupie z Łysych
12. Rozpoczęcie remontu generalnego wiat na drewno koło stolarni


W 2006 roku Muzeum odwiedziło 32439 zwiedzających w tym 26877 w Nowogrodzie , 4130 w Galerii Sztuki Współczesnej i mimo braku wystaw 1432 w muzeum w Łomży. Do zbiorów Muzeum przybyło 351 muzealiów .