Sprawozdanie Muzeum Północno-Mazowieckiego za 2011 rok

Muzeum Północno-Mazowieckie w Łomży działa na obszarze województwa podlaskiego i mazowieckiego. Plan pracy realizowany był w wszystkich placówkach wchodzących w skład instytucji , a zatem w Muzeum w Łomży ul. Dworna 22c, Galerii Sztuki Współczesnej w Łomży, ul. Długa 13 jak i w Skansenie Kurpiowskim im. Adama Chętnika w Nowogrodzie, w okresie od stycznia do grudnia 2011 roku

 

I. poprawa stanu bazy i infrastruktury technicznej

W listopadzie 2010 roku nastąpił odbiór końcowy prac remontowo-modernizacyjnych. Zgodnie z instrukcją bezpieczeństwa pożarowego zostało wykonanie odpowiednie wyposażenie i oznakowanie pomieszczeń w obiekcie muzeum. Prowadzone były prace porządkowe po remoncie i porządkowanie pomieszczeń magazynowych. W dniu 7.02.2011 roku uprawomocniła się decyzję Powiatowego Nadzoru Budowlanego na pozwolenie użytkowanie obiektu muzeum przy ulicy Dwornej 22c.

W dniu 19.02. 2011 roku wznowiliśmy działalność wystawienniczą wystawą „Papierowe cudeńka”, przygotowana ze zbiorów rodziny Sosenków z Krakowa.

Założono żaluzje rzymskie w sali edukacyjnej i żaluzje pionowe w pomieszczeniu biblioteki.

Zakończenie budowy nowej wiaty na eksponaty o powierzchni 50 m kwadratowych w Skansenie kurpiowskim w Nowogrodzie.

 

II. wzrost zasobów muzealnych i ich konserwacja;

w tym:

- ewidencjonowanie i dokumentowanie zbiorów :

- kontynuacja inwentaryzacji zdawczo-odbiorczej w dziale archeologii ,ukończono uporządkowanie po remoncie magazynu działu archeologii

- rozpoczęcie inwentaryzacji zbiorów etnograficznych w Skansenie Kurpiowskim w Nowogrodzie

- inwentaryzacja zbiorów biblioteki muzealnej

Wprowadzanie muzealiów do komputerowego programu ewidencji „Musnet” – Musnet błękitny Muzeum w Łomży 11458 muzealiów - , Musnet biały Galeria Sztuki Współczesnej 925 muzealiów i Skansen Kurpiowski w Nowogrodzie – 646 muzealiów, razem 13029 pozycji. .

W dziale etnografii założono 35 kart archiwum fotograficznego z materiałów terenowych dotyczących kapliczek i krzyży przydrożnych, wykonano dokumentacje fotograficzna (111 zdjęć) i zarchiwizowano na nośnikach elektronicznych wyroby nagrodzone w konkursach „Rozmaitości wielkanocne ‘ Zbójna 2011 r., i „Tradycje wielkanocne na Kurpiach” Turośl 2011 r. Przeniesiono do nowego magazynu część zbiorów , uporządkowano i wpisano uzupełnienia do programu Musnet. W dziale sztuki i rzemiosła wykonano 112 zdjęć lamp naftowych w technice cyfrowej, oraz wykonano 51 na nowo opracowanych kart z kolekcji pater. W dziale historii prowadzono prace ewidencyjne w związku ze zwrotem depozytu przekazanego w 2000 roku muzeum przez Łomżyńskie Towarzystwo Fotograficzne.

 

- pozyskanie muzealiów :

Muzealia etnograficzne do działu etnografii muzeum i Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie oraz związane z historią miasta i regionu - uzupełnienia istniejących kolekcji i nieodzowne do planowanych wystaw stałych . Muzeum 2010 roku pozyskało 863 muzealia w tym 19 muzealiów to zakupy, 844 pozycje to dary. Stan muzealiów w całym muzeum na koniec roku 2010 zamknął się liczbą 29923 muzealia.

 

- konserwacja i remonty obiektów muzealnych:

Skansen Kurpiowski w Nowogrodzie:

- zakończenie prac konserwatorskich uli kłodowych – wykonanie i zamontowanie kłodowych daszków na barciach

- wykonanie nowej rekonstrukcji brogu z Morgownik

- pomalowanie sieni i pomieszczeń gościnnych w chałupie z Łysych, zakonserwowanie drzwi i okien

- wymiana podłogi w podcieniu w chałupie z Witowego Mostu

- wykonanie trzcinowego zadaszenia na średniowieczną łodzią

- wykonanie i zamontowanie nowych wiatrownic na wiacie z ulami kłodowymi na Placu bartny oraz na chałupie z Łysych

- zakonserwowanie 2058 drewnianych eksponatów z działu etnografii w Skansenie Kurpiowskim w Nowogrodzie

Muzeum w Łomży: pracownia konserwatorska wykonała konserwacje 336 obiektów archeologicznych w tym 75 muzealiów do wystawy czasowej i 58 do wystawy stałej.

 

- realizacja wystaw czasowych i stałych

W 2011 roku zrealizowaliśmy następujące wystawy czasowe w muzeum :

1. luty - maj wystawa „Papierowe cudeńka” ze zbiorów Marka Sosenko z Krakowa

2. luty – sierpień wystawa „ Na czym stoi muzeum… „ – zbiory własne muzeum pochodzące z nadzoru archeologicznego przy remoncie budynku muzeum

3. kwiecień – sierpień, wystawa Krakowska ceramika artystyczna- studenci ASP Kraków oraz prace Marity Benke Gajda - Kraków w zbiorach Muzeum w Łomży

4. kwiecień- maj wystawa fotografii prasowej BZ WBK Press Foto 2010

5. maj – sierpień wystawa „ Nauki dawne i niedawne” przygotowana przez Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

6. wrzesień – październik wystawa „Barbarzyńcy ?” przygotowana przez dział archeologii muzeum

7. wrzesień-październik wystawa fotografii prasowej BZ WBK Press Foto 2011

8. październik 2011 – marzec 2012 wystawa Planeta Jantar inspiruje …

9. listopad 2011 – luty 2012 wystawa „ Polska biżuteria ludowa” ze zbiorów Muzeum Etnograficznego w Warszawie i Muzeum w Łomży

W miarę możliwości finansowych i czasowych realizowaliśmy wystawy czasowe w salach wystaw stałych na pierwszym piętrze.

Wykonano zabudowę stałej wystawy archeologicznej wraz z oświetleniem i sprzętem multimedialnym i wyposażeniem / makiety/, wytypowano muzealia, wykonano konserwację wybranych eksponatów, zgromadzono materiały (ilustracje, teksty, fotografie), przygotowano materiały do prezentacji multimedialnej – ze względu na szczupłość środków finansowych jej otwarcie planowane jest w 2012 roku.

Wykonano nową aranżacji wystawy „ Wnętrze chałupy kurpiowskiej z okresu międzywojennego” w chałupie z Kadzidła w Skansenie Kurpiowskim w Nowogrodzie.

Muzeum organizuje, łącznie(muzeum , galeria) kilkanaście wystaw czasowych rocznie. Dzięki profesjonalizmowi i umiejętnościom pracowników merytorycznych tematyka tych wystaw jest różnorodna , edukacyjna i atrakcyjna. W miarę posiadanych środków placówka prowadzi działalność wydawniczą związaną wystawami czasowymi , z historią miasta, regionu i gromadzonymi zbiorami .

Dotacja z Urzędu Miasta Łomża otrzymywana przez Muzeum pozwala na pokrycie bieżących kosztów utrzymania obiektów i płac pracowników. W dotacji na 2011 rok nie uwzględniono kosztów realizacji wystaw czasowych i zwiększonych kosztów związanych z wzrostem kosztów utrzymania i obsługi budynku – klimatyzacja, wentylacja, winda, oświetlenie ekspozycyjne, itp.

 

W związku z wznowieniem w roku 2011 działalności wystawienniczej w muzeum w Łomży – wystawy czasowe konieczne zatrudnienie dwóch pomocy muzealnych i jednej osoby do działu edukacji i promocji. Ze względu na brak własnych środków finansowych udało się pozyskać z Urzędu Pracy w Łomży środki na prace interwencyjne na 6 miesięcy na zatrudnienie osoby do działu edukacji i promocji oraz stażystę do działu etnograficznego. Działy archeologii, historii , sztuki i rzemiosła etnografii opracowywały scenariusze wystaw stałych na podstawie, których będzie projektowana aranżacja plastyczna wystaw.

 

Edukacja i promocja

Wydaliśmy informator zatytułowany „Oferta edukacyjna Muzeum Północno-Mazowieckiego w Łomży”, która rozesłana do przedszkoli i szkół w Łomży i powiecie łomżyńskim.

Realizowaliśmy następujących warsztatów i zajęć muzealnych w salach edukacyjnych w budynku Muzeum:

 

I . Z historii Łomży i regionu

Archeologia Łomży

Moje miasto. Opowieść o Łomży

O jeleniu z łomżyńskiego herbu

Wrzesień 1939 na Ziemi Łomżyńskiej

Historia w pomnikach ukryta

Bursztyn z dorzecza Narwi

Orzeł czy reszka

 

II. Twórczość ludowa i zwyczaje Kurpiowszczyzny

Spotkania z twórcami ludowymi bursztyniarz, wycinankarka

Zwyczaje wielkanocne na Kurpiach

Pisanki – tradycyjne techniki zdobienia jaj

Tradycyjne ozdoby choinkowe

Obrzędowość rodzinna na Kurpiach

Strój ludowy Kurpiowskiej Puszczy Zielonej

Wpływ wynalazków na codzienne życie w ciągu ostatnich 100 lat

 

 

III. Edukacja plastyczna

Techniki malarskie i graficzne z wykorzystaniem zbiorów własnych

Tematy w malarstwie

Obraz jako ksiązka

Czy każdy może być artystą

Portret bez tajemnic

Sylwetki twórców łomżyńskich

 

IV. Powroty do przeszłości-czyli spotkania z archeologia eksperymentalną

Nie chleb, a podpłomyki - przygotowywanie pożywienia we wczesnym średniowieczu, rozcieranie zboża na oryginalnych kamiennych żarnach nieckowatych, przygotowanie ciasta, formowanie podpłomyków, pieczenie na ognisku

Paciorki, paciorki – rodzaje ozdób noszonych w pierwszych wiekach naszej ery, pokaz wybranych , oryginalnych zabytków, formowanie przez uczniów z modeliny paciorków wzorowanych na paciorkach szklanych, prezentacja rekonstrukcji stroju

Wszystko z drucików – metale do wyrobu ozdób, pokaz wybranych zabytków, formowanie z miedzianego drutu pierścionków , zawieszek, bransolet

Garnki, miski, kubki – różnorodne zastosowanie gliny, pokaz naczyń z różnych epok archeologicznych, lepienie i zdobienie garnków, misek, kubków.

Paski i krajki – surowce do wykonywania tkanin, tkanie pasków i krajek przy użyciu deseczki tkackiej, prezentacja rekonstrukcji stroju.

 

W warsztatach , zajęciach , lekcjach muzealnych w ilości 77 uczestniczyło 1720 osób.

Zorganizowaliśmy od 1 do 9 grudnia 22 „Spotkania Mikołajkowe” przeznaczone dla przedszkolaków i uczniów szkół podstawowych połączone ze zwiedzaniem wystaw czasowych w których uczestniczyło 515 dzieci.

Frekwencja w 2011 roku :

- Muzeum w Łomży od 19.02.2011 roku – 12188 osób

- Galeria Sztuki Współczesnej – 3455 osób

- Skansen Kurpiowski w Nowogrodzie - 24008 osób

Razem 39651 osób

Hollu budynku muzeum zaprezentowaliśmy wystawki:

1. „Zapis na rzecz Muzeum „- otrzymaliśmy niezwykły dar przekazany przez panią Jadwigę Barbarę Chylińską, urodzoną w Łomży, zamieszkałą w Warszawie. Zapisała ona w testamencie na rzecz naszego Muzeum dziewięć grafik wykonanych w okresie dwudziestolecia międzywojennego oraz po drugiej wojnie światowej.

2. „Cenny dar”- mieszkaniec Łomży, pan Wacław Truskolaski przekazał pamiątki po zmarłym bracie Janie Józefie Truskolaskim - uczestniku walk o Monte Cassino, który po wojnie zamieszkał w Stanach Zjednoczonych.

3. „27 września 1939 r.” w oparciu o zbiory Kazimierza Szczechury z Łomży i zbiory naszego muzeum

Do biblioteki muzeum przybyło pozycji 20 ,uporządkowano ksiązki według numerów inwentarzowych w obrębie każdego działu.

Wypożyczono eksponaty na wystawy do Muzeum Południowego Podlasia w Białej Podlaskiej, Muzeum Kultury Kurpiowskiej w Ostrołęce, Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu, Muzeum Zamek Górków w Szamotułach.

Publikacja w Głosie Katolickim kilkunastu recenzji wystaw czasowych organizowanych w muzealnej Galerii Sztuki Współczesnej przy ul. Długiej.

Pracownicy muzeum brali udział w pracach Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce , Rady Muzeum przy Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku, Stowarzyszeniu Muzealników Polskich oddział podlaski.

Udział w konferencjach – Sofia Casanovie Lutosławska Muzeum Przyrody w Drozdowie, Archiwalia i badania regionalne Łomża, Budowle militarne Ziemi Łomżyńskiej Piątnica, Ogólnopolskiej Konferencji Skansenowskiej w Opolu, konferencji Gospodarka bartna w puszczy kurpiowskiej od XIV do XIX wieku w Ostrowi Mazowieckiej oraz Konferencji w Radomiu – Współczesne eksponaty muzealne- problemy kolekcji w XXI wieku.

Udział w komisjach oceniających wyniki konkursów:

Tradycje Wielkanocne na Kurpiach – Turośl

Rozmaitości Wielkanocne – Zbójna

Wiem wszystko o Kurpiowszczyźnie - Turośl

Regionalny Przegląd Śpiewaków i Gawędziarzy Ludowych – Zbójna

Kurpiowska sztuka ludowa – ROK Łomża

 

Pracownia fotograficzna wykonała 4400 zdjęć cyfrowych fotografii – dokumentacja zbiorów , wystaw, działalności muzeum, użyczono , przygotowano zdjęcia do druku, do wystaw czasowych i stałych. . Prowadzono archiwizację zbiorów analogowych i cyfrowych – opis, segregowanie, obróbka cyfrowa, skanowanie.

Na portalu internetowym 4lomza prezentowany jest cykl „Skarby Muzeum Łomży” – umieszczono 30 odcinków i odnotowano ponad 108 tysięcy odsłon w tym w 2011 roku 35 tysięcy odsłon.- według licznika wizyt.

W budynku Muzeum odbyły się : spotkania autorskie z Wojciechem Kudybą - lipiec, Wojciechem Jagielskim – sierpień, autorami książek z cyklu Ocalić od zapomnienia – Elżbietą Piskorz-Brenekovą, Alicją Mironiuk-Nikolską, Tomaszem Czerwińskim – grudzień, Jesienne Forum Bibliotekarzy Szkolnych pod hasłem „Moje miasto-moja ojczyzna”- październik, wręczenie nagród Prezydenta miasta Łomża – grudzień. Muzeum współpracuje z oddziałem Polskiego Towarzystwa Numizmatycznego w Łomży

 

 

Wystawy czasowe jako prezentacje dorobku kultury polskiej i regionalnej

w Galerii Sztuki Współczesnej ul Długa 13

 

1. Wystawa malarstwa, grafiki, rysunku i rzeźby uczniów Liceum Plastycznego

im. Wojciecha Kossaka w Łomży, 10.01– 04.02. 2011 r.

2. Anna Wojdała-Markowska (Radom) – tkanina i malarstwo,

10–25.02. 2011 r.

3. Maria Bieńkowska-Kopczyńska (Kraków) – wystawa malarstwa „Piękno i dzikość

natury, 05–25. 03. 2011 r.

4. „3 Panie Gajda” – Marita Benke-Gajda, Jadwiga Gajda-Lusina, Weronika Gajda

(Kraków) – wystawa ceramiki, 15.04-08.05.2011 r.

5. „Światłoczuli” – wystawa fotografii członków Klubu Fotografii „Nurt” oraz zaproszonych gości (Łomża, Białystok, Olsztyn), 14.05-10.06.2011 r.

6. Maciej Czyżewski (Warszawa) – wystawa malarstwa, 15.06-2.08. 2011.

7. Karol Karwowski – wystawa malarstwa „Znaki, kody, labirynty”, 10.08 – 6.09. 2011.

8. Damian Wierzbowski – wystawa ceramiki artystycznej ”Cnoty”,

13.09 – 14.10.2011r.

9. Wystawa poplenerowa „Aż do źródeł” – malarstwo, grafika, rysunek, rzeźba,

22.10 – 30.11, 2011 r.

10. Eugeniusz Brożek – wystawa malarstwa, 02– 30.12. 2011 r.

 

W Galerii odbyło się 8 spotkań autorskich. Odbyło się ponadto 10 lekcji muzealnych, w których wzięło udział 267 uczniów i przedszkolaków.

Realizacja wystaw związana jest z kosztami transportu, aranżacji, zakupu materiałów, wykonaniem druków – zaproszenia, katalogi, afisze i honoraria autorskie.

 

Wydawnictwa Muzeum: zaproszenia: 19 , katalogi: 6 , foldery 6 i 4 plakaty. Projekty wydawnictw były wykonywane przez pracowników Galerii Sztuki Współczesnej.

 

 

Skansen Kurpiowski im. Adama Chętnika w Nowogrodzie – Oddział Muzeum Północno - Mazowieckiego w Łomży

 

Działalność merytoryczna i edukacyjna

Festyn folklorystyczny „Niedziela na św. Rocha” – 21 sierpień .

Impreza ponadregionalna mająca na celu przybliżenie społeczności lokalnej , a także turystom, tradycyjnej kultury kurpiowskiej poprzez ukazanie jej w kontekście innego regionu etnograficznego , różniącego się strojem, gwarą, folklorem, sztuką czy instrumentami muzycznymi. Obok kapel kurpiowskiej wystąpiła w tym roku „Kapela Świętokrzyska „ z Kielc. Odbyły się też pokazy autentycznej wytwórczości ludowej, z próbami wykonanie niektórych czynności przez uczestników imprezy. Proponowaliśmy także zapoznanie się z autentyczną kuchnią kurpiowską, serwując tradycyjne potrawy takie jak „pampuchy”, piwo jałowcowe, prawdziwy chleb wiejski, z miodem pszczelim oraz mlekiem prosto od krowy. Była też możliwość udziału w odbywających się na terenie Skansenu tradycyjnych grach i zabawach zręcznościowych, adresowanych nie tylko do dzieci ale i dorosłych.

1 . Pokazy wytwórczości ludowej z zakresu wycinankarstwa, garncarstwa , plecionkarstwa, kowalstwa i rzeźby, maj – październik

2. Współpraca i współorganizacja „Salonu pod gontem. Wieczorów sztuki i nauki” – spotkania odbywają się w salonie dworku z Brzózek,

3. Zajęcia muzealne na temat obrzędowości rodzinnej i dorocznej na Kurpiach,

4. Warsztaty muzealne wytwórczości ludowej z udziałem twórców ludowych – zorganizowano 10 warsztatów dla 300 uczniów szkół podstawowych i gimnazjów

5. Wprowadzono 264 muzealia do komputerowego programu inwentarzowego Musset, opracowano 139 kart ewidencyjnych i wykonano 60 zdjęć muzealiów

6. Demontaż stałej wystawy stroju kurpiowskiego w leśniczówce z Zawodzia

7. Udział w organizacji i przebiegu imprezy „Ogólnopolskie Dni Kultury Kurpiowskiej” w Nowogrodzie

8. Udział w konferencjach tematycznych/ Ostrów Mazowiecka, Radom, Opole/, w jury konkursów o tematyce folklorystycznej /Zbójna, Łomża , Turośl/, w pracach Zarządu Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce, programach radiowych i konsultacjach naukowych i merytorycznych, przygotowanie publikacji i wygłoszenie referatów i pogadanek.

9. Przygotowanie nowej redakcji tekstu do druku przewodnika „Skansen Kurpiowski im. Adama Chętnika w Nowogrodzie „.

10. Wykonanie generalnych porządków w magazynie etnograficznym i historycznym połączonych z inwentaryzacja działu etnograficznego i konserwacja muzealiów drewnianych.

 

Prace remontowo – konserwatorskie i porządkowe

1. Remont 8 kominów na zabytkowych chałupach na terenie skansenu

2. Remont i zamontowanie okiennic w chałupie z Łysych

3. Wykonanie nowego ogrodzenia na kosze do śmieci

4. Wykonanie nowego płotu sztachetowego na Placu Bartnym

5. Wykonanie dwóch nowych słupów reklamowych i remont i renowacja kierunkowskazów na terenie Nowogrodu

6. Pogłębienie jaru na terenie Skansenu, wywiezienie ziemi, oczyszczenie młynówki, ukierunkowanie wód opadowych płynących jarem przez młynówką

7. Rozebranie szopy przy spichlerzu z Kadzidła

8. Wykonanie nowych schodów ziemnych i poręczy na terenie skansenu

10. Pielęgnacyjne cięcia drzew na terenie skansenu , prace pielęgnacyjne i porządkowe w ciągu całego roku

11. Wykonywanie prac stolarskich na potrzeby Muzeum w Łomży

12. Wykonanie kosztorysów inwestorskich do remontu sanitariatów w dworze z Brzózek